ЗГХЭГ-ын дарга С.Бямбацогт Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийн талаар мэдээлэл хийлээ.
Тэрээр ""Эрдэнэс Тавантолгой" ХК бол 2010 оноос хойш нүүрсний экспорт, борлуулалтыг хийж байгаа. Үүнтэй холбоотой олон хардлага, сэрдлэг, хулгай яригддаг. Үүнийг шийдвэрлэх тухай Засгийн газрын хуралдаанаас тодорхой шийдвэр гаргасан. Улмаар сүүлийн 15 жилийн хугацаанд тухайн компанийн хийсэн нүүрсний худалдах, худалдан авах гэрээнүүдийг ил болгох шийдвэр гаргалаа.
2022 онд нууцын зэрэглэлээс 10 гэрээг ил гаргаж байсан. Мөн одоогоос сарын өмнө Засгийн газрын хуралдаанаас шийдвэр гаргаж хэл ам дагуулсан офтек 40 гэрээг ил болгосон.
Сүүлийн 15 жилийн хугацаанд "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК 586 нүүрс худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулсан байна. Өнөөдрийн Засгийн газрын хуралдаанаар 581 гэрээг ил болгох шийдвэр гаргасан. Ингэснээр тухайн компани цахим хуудастаа тус гэрээнүүдийг байршуулахаар болсон.
Таван гэрээ үлдсэн. Тухайлбал, "Чалко", "Чайна Энержи" гэх мэт таван компанийн гэрээг нөгөө талын зөвшөөрлийг авч байж ил болгоно гэж гэрээнд заасан учир ил болгоогүй. Гэхдээ удахгүй ил болгоно гэж найдаж байна. Ингэснээр "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК тойрсон хардалт, сэрдэлт цэгцэрнэ.
"Эрдэнэс Тавантолгой" ХК өнгөрсөн 15 жилийн хугацаанд 176 сая тн нүүрс олборлож, 166 сая тн нүүрсийг борлуулж, 37 их наяд төгрөгийн орлого олж, Улсын төсөвт 10.8 их наядын татвар хураамж төлсөн байна. Мөн ам биш биржээр арилждаг болсон нь орлого тэлэх боломж болсныг онцлох нь зүйтэй.
Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцсэн дараагийн асуудал бол ЭМДС-гийн үйл ажиллагаа. ЭМДС-ийн үйл ажиллагааг шалгах ажлын хэсэг өнгөрсөн наймдугаар сард гарч ажилласан. Энэ шалгалтаар ЭМДС-г өөрийг нь эмчлэх, эрүүлжүүлэх цаг ирсэн байна гэх дүгнэлтэд хүрсэн. 2020 онд тогтолцоонд өөрчлөлт орсноор нэг худалдан авагчийн тогтолцоонд шилжсэн. Өөрөөр хэлбэл, гүйцэтгэлээр эрүүл мэндийн байгууллагуудыг санхүүжүүлдэг болсон. Харамсалтай нь эрх зүйн орчин нь шинэчлэгдсэн ч ЭМДС-гийн өр төлбөр дааж давшгүй нэмэгдэж, дампуурлын ирмэгт тулаад байна. 2020 онд 2.6 тэрбум төгрөгийн өр төлбөртэй байсан. Харин 2021 онд 264 тэрбум, 2023 онд 218 тэрбум, 2024 онд 316 тэрбум төгрөгийн өр төлбөр үүссэн. Үүнийг байнга Улсын төсвөөс төлж байгаа. 2025 оны хүлээгдэж буй дүнгээр 280 тэрбум төгрөгийн өр төлбөр үүсэх тооцоолол гарч байгаа. Яагаад ийм алдагдалтай ажиллаад байгаад ажлын хэсэг хяналт шалгалт хийсэн.
- Нэгдүгээрт, хязгаарлагдмал эх үүсвэртэй хэрнээ хязгааргүй санхүүжүүлэлт олгож байсан гажуудал энэ санд бий болсон байна.
- Хоёрдугаарт, ЭМДС-гийн манаач байх ёстой Эрүүл мэндийн даатгалын үндэсний зөвлөл чиг үүргээ хэрэгжүүлээгүй
- Гуравдугаарт, хийдэлтэй гэрээ байгуулах явдал хавтгайрсан. Ямар тусламж үйлчилгээг хэдэн төгрөгөөр авахаа мэдэхгүй гэрээ хийсэн гэсэн үг.
- Дөрөвдүгээрт, ЭМДС-гийн хулгайг илрүүлэх тогтолцоо алдагдсан байна. Ирсэн нэхэмжлэлийг хянадаггүй. Ирсэн нэхэмжлэлийн гурван хувьд нь л хяналт хийдэг байсан нь тогтоогдсон.
Дээрх зөрчлүүдэд дээр хууль хяналтын байгууллагуудыг ажиллуулж хатуу хариуцлага оногдуулна. Ингэснээр ЭМДС-гийн санхүүжилтийн алдагдал үгүй болно гэдэгт найдаж байна" гэв.