Монголбанкны Мөнгөний бодлогын  хороо хуралдаж бодлогын хүүг 12 хувьд хэвээр үлдээхээр шийдвэрлээд буй. Тэгвэл үүнтэй холбоотойгоор Монголбанкны ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн сэтгүүлчдийн асуултад хариуллаа.

-Мөнгөний бодлогын хүү 2027 он хүртэл буурах боломжгүй гэж харж болох уу?

- Бодлогын хүү, инфляц хоёрын зөрүү нь 3.2 хувьтай байна гэдэг нь цаашид бодлогын хүүг буулгах орон зай бий гэсэн үг. Хэрэв инфляц одоогийн хэмжээндээ тогтвортой байгаад байвал бууруулах боломж бий. 2023 оны хоёрдугаар хагаст инфляц нэг оронтой тоо руу орж ирсэн. Бараг хоёр жил гаруй хугацаанд нэг оронтой хэвээр явсан. Тиймээс бодлогын хүүг цаашид буулгах орон зай байна гэдгийг илтгэж байгаа гэсэн үг.

-Инфляц хэрэв гажвал бодлогын хүүг өөрчлөх боломжийн талаар ямар байр суурьтай байгаа вэ?

-Өнөөдрийн 8.8 хувийн инфляцыг гурван бүлэгт хуваавал импортын бараа, дотоодын хүнсний бүтээгдэхүүн, дотоодын хүнсний бус бүтээгдэхүүн болно. Энэ дотроо хүнсний бүтээгдэхүүний өсөлт маш тогтворгүй явдаг. Мах бол 8.8 хувийн инфляцын бараг 1 хувийг дангаараа бүрдүүлж байна. Цахилгааны үнийн нэмэлт зэрэг төрөөс зохицуулалттай бараа үйлчилгээний үнэ бараг 2 нэгж хувийн нөлөөтэй бөгөөд бараг жилийн турш нөлөөлөөд явж байна. Энэ хоёр л инфляцад нөлөөлдөг. Энэ савлагаа байхгүй бол дагаад инфляц буурах бүрэн боломжтой.

-Бодлогын хүүг 12 хувь болгосноос хойш арилжааны банкны зээл олгох сонирхол буурсан, зээлийн хүү өссөн үр дүн үзүүлсэн гэж үзэж болох уу?

-Банкны системийн зээлийн үлдэгдэл 44 их наядад хүрсэн. Өнгөрсөн онд зээл 30-40 хувийн өсөлттэй гарсан. Наймдугаар сарын сүүлээр буюу одоогийн байдлаар 26 хувьтай байна. Энэ бол өсөлтийн хурд саарч байна гэсэн үг. Бодлогын хүү зээл гаргалтад тодорхой хатуу нөлөө үзүүлсэн гэсэн үг. Мөн хэрэглээний зээлийг танах, бизнесийн зээлийг дэмжих бодлого баримталж байгаа. Бизнесийн зээл өсөлттэй, хэрэглээний зээл буурсан байна. Бодлогын хүү бол зээлийн хүүн дээр л нөлөөтэй байгаа. 

-“Шинэ хоршоо” хөдөлгөөний зээлийн эргэн төлөлт хэвийн байна уу?  

-“Шинэ хоршоо”, “Цагаан алт”, “Хүнсний хувьсгал” зэрэг нийт хөнгөлөлттэй зээлийн хэмжээ 5 их наяд.  Банкнуудаас нийт олгосон зээлийн хэмжээ болох дээр дурдсан 44 их наядтай харьцуулахад том тоо биш. Тэр дотроо “Шинэ хоршоо”-ны зээл 1.6 их наяд байгаа. Үүн дотор чанаргүй зээл байхгүй. Нэг малчинд 50 сая гэдэг зохицуулалтаар явдаг учир төлөлт нь сайн явж байгаа.

-Тэтгэврийн зээлд тавигдах өр орлогын харьцааг нэмснээс хойш нөхцөл байдал хэр өөрчлөгдөв. Доод хэмжээг нь 1.5 сая төгрөг болгох боломж бий юу?

-Тэтгэврийн зээл гэж бүтээгдэхүүн олон улсад байдаггүй. Тэр утгаар Монголбанк хэрэглээний зээлийн зохицуулалтад оруулж явдаг байсан. Одоо зөвхөн арилжааны банкны өөрийн дотоод журмаар зохицуулагдаж байгаа. Үүн дээр Монголбанкнаас зохицуулалт байхгүй. 1.5 саяд хүргэх эсэх нь НДС-гийн санхүүжилт учир энэ бүхэлдээ тус сангаас хамаарах асуудал.