Nepko kids компанийн үйл ажиллагаа болон хүүхдийн номын агуулга, чанар, стандартын талаар тус компанийн гүйцэтгэх захирал, хүүхдийн номын зохиолч Б.Энхжаргалтай ярилцлаа.
-Nepko kids компани хүүхдийн номын хэвлэлээр дагнасан гэдгээрээ онцлог. Зах зээлд дутагдалтай байсан орон зайг нөхөж байна гэж харж байгаа. Манай улсад хүүхдийн номын хэвлэлээр дагнаж үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгж цөөхөн байх?
-Манай компани Монголын ууган хэвлэлийн компани болох Nepko хэвлэлийн газрын охин компани бөгөөд хүүхдийн номын хэвлэлээр дагнан үйл ажиллагаа явуулдаг. Nepko kids компанийн үүсгэн байгуулагч Б.Оюунчимэг 10 гаруй жил олон улсын хэвлэлийн агентлагуудаас туршлага судалж, номын үзэсгэлэнгээс шинэ соргог санаа, сэдэл хайсны үндсэн дээр компаниа байгуулсан түүхтэй. Сайн агуулгатай, чанар, стандартад нийцсэн ном, зохиолыг монгол хүүхдэд хүргэх зорилгоор ажиллаж эхэлсэн.
-Үйл ажиллагаагаа эхлүүлээд хэчнээн жил болж байгаа вэ?
-2018 онд үүсгэн байгуулагдсан. Эхний хоёр жил чанартай, стандартад нийцсэн бүтээл бий болгох тал дээр анхаарч ажилласан. Бүтээгдэхүүнийхээ тоо, ширхгийг ч нэмэгдүүлсэн. Харин энэ жилээс номоо таниулахтал дээр анхаарч байгаа.
-Хоёр жилийн хугацаанд номын агуулга, чанар, тоо ширхэгт анхаарч ажилласан гэлээ. Одоогоор нийт хэчнээн ном гаргасан бэ?
-Нийт 90 орчим ном гаргасан байна. Зарим номыг уншигчдын хүсэлтээр дахиж хэвлэх тохиолдол ч гардаг.
-Алсын хараа, амбицынхаа талаар дэлгэрүүлбэл?
-Бид ном болгон дээр сэтгэлээ шингээж ажилладаг. Орчуулгын ном зохиол сонгохдоо ч мэргэжлийн сэтгэл зүйч, хүүхдийн хөгжлөөр мэргэшсэн цэцэрлэгийн багш нартай хамтардаг. Тухайн ном хүүхдийн ямар чадварыг хөгжүүлэх боломжтойг маш сайн судалж, шинжилдэг гэсэн үг. Тиймээс худалдан авалт хийж байгаа хүмүүст аль ч номоо нүүр бардам санал болгодог. Манай баг монголд хүүхдийн номын дээд стандартыг тогтоох амбицтай ажиллаж байна.
-Польш, Словен, Хятад, Турк зэрэг олон улсын компаниудтай хамтарч ажилладаг юм билээ. Энэ талаар үргэлжлүүлэн ярилцъя?
-Бид өөрсдийн үйл ажиллагаагаа зөвхөн ном хэвлэж, зарах төдийгөөр хязгаарлаж ойлгодоггүй. Соёлын солилцоог эрчимжүүлж байна гэж хардаг. Зөвхөн Англи, АНУ-ын номыг л орчуулж гаргадаггүй. Өөр, өөр орны соёлыг монгол багачуудад таниулахыг хүсдэг.Тэр бүр бидний зорьж очдоггүй, сонирхолтой улс руу хүрч, номоор дамжуулан соёлыг нь таниулахыг хичээдэг. Бид одоогоор 11 улсын зохиолыг эх хэл дээрээ хөрвүүлэн, уншигчдад хүргэж байна. Түүнчлэн зөвхөн гаднын зохиолыг эх хэл рүүгээ хөрвүүлэх бус монгол зохиолчдын бүтээлийг ч дэлхийд таниулахаар ажиллаж байгаа. Одоогоор 10 орчим монгол зохиолчтой хамтарч ажилладаг бөгөөд дөрвөн улсын зах зээлд манай зохиолчдын ном гарсан байна.
-Хүүхдийн номын зохиолчдод маш том боломж олгож байх шиг анзаарагдлаа?
-Тийм шүү. Өөр дээрээ жишээлж ярья л даа. Би хүүхдийн ном бичих хоббитой гэдгээ дөрвөн жилийн өмнө анзаарсан юм. Тухайн үед охиноо төрүүлээд, гэртээ байсан л даа. Тэгсэн “Улаанбаатарын өнгө” хүүхдийн номын уралдаан болж таарсан. Тус уралдаанд дөрвөн бүтээл явуулаад, нэг нь тусгай байрт шалгарсан юм. Улмаар зохиолоо хэвлүүлсэн. Түүнээс хойш Nepko Kids компанитай холбоотой байж байгаад гүйцэтгэх захирлын ажлын санал аваад одоо эндээ ажиллаж байна. Хоббигоороо ажиллаад явах завшаан хүн бүрт олдоод байдаггүй учраас би өөрийгөө их азтайд тооцож байгаа.
-Та түрүүн ном бүхэн дээр сэтгэлээ шингээж ажилладаг гэлээ. Нэг ном гаргахад хэчнээн хүний хүч хөдөлмөр, хичээл зүтгэл ордог нь сонирхол татаж байна?
-Бид зохиолч, зураачдын өргөн багтай ажилладаг. Хүүхдийн номыг зураггүй төсөөлөх аргагүй. Тиймээс сайн зураач зайлшгүй шаардлагатай. Нэг ном дээр дунджаар 10 орчим хүн ажилладаг.
-Танай номууд хөнгөн, хүүхдийн сонирхол татахуйц агуулгатай юм билээ. Тэгсэн хэрнээ өгүүлж буй санаа, хүүхдэд өгөх сэдэл нь их баялаг санагдсан?
-Манай уламжлалт, ардын аман зохиолоос авах юм олон байгаа ч гээх зүйл ч цөөнгүй бий. Хүчирхийллийн шинж чанартай агуулгаар орчин үеийн хүүхдийг хүмүүжүүлж, хөгжүүлэх нь учир дутагдалтай. Цаг үе маш их өөрчлөгдөж байна. Нэг зүйлийн сайн талыг харуулахын тулд заавал сөрөг, муу дүр бий болгох шаардлагагүй гэж боддог.
-Танай компани “Хүүхэд, залуучуудын нэвтэрхий толь-Британника”-г гаргаж байгаа юм билээ. Энэ ном танай компанийн төдийгүй монголын хүүхдийн номын ертөнцийн онцлох бүтээл болно байх. Хүүхдийн британникагийн талаар ярилцъя?
-Биднийг хүүхэд байхад “Хүүхэд залуучуудын нэвтэрхий толь” гээд улаан ном бараг л айл бүхэнд байдаг байсан даа. Тэрний дараагийн хувилбар гарсан гэсэн үг. “Хүүхэд залуучуудын нэвтэрхий толь” 1983 онд хэвлэгдсэн учир агуулга нь нилээд хуучирсан. Харин “Хүүхэд, залуучуудын нэвтэрхий толь-Британника” хүүхдийн нас, сэтгэхүйн онцлогт тохирсон 5000 орчим өгүүлэлтэй бөгөөд одон гараг, байгалийн шинжлэл, түүхэн үйл явдал, амьтан, ургамал, ёс заншил зэрэг монгол хүүхэд бүрийн эзэмшвэл зохих мэдлэгийн хүрээг хамарсан гэдгээрээ онцлог.
-Сүүлийн асуулт. Хүүхдэдээ ном авч уншуулахаас утас үзүүлэхийг илүүд үздэг, ном авч өгсөн ч хамт уншиж, танилцдаггүй эцэг эх олон бий. Тиймээс хүүхэдтэйгээ хамт ном уншихын ач холбогдлын талаар хүүхдийн номын зохиолчийн хувьд тайлбарлахгүй юу?
-Бага насны хүүхдийн хөгжил бол хүний хөгжлийн алтан үе. Тиймээс энэ насанд нь хүүхдээ хөтөлж, хамтдаа ном унших нь их чухал. Ингэснээр хүүхдэдээ төлөвшүүлэхийг хүсэж буй чадвараа суулгах бүрэн боломжтой. Хүүхдийг маш сайн хөгжүүлдэг хүчин зүйл бол ном, тоглоом, харилцаа гурав. Ном, тоглоом авч өгөөд орхичих юм бол хүүхэд хөгжихгүй гэсэн үг. Хамт харилцаж, ярилцах нь чухал. Эцэг эхчүүд номыг “Нэг л их зурагтай юм байна. Унших юм бага юм. Ганц л үлгэртэй юм байж хэт үнэтэй” гэх зэргээр ханддаг. Үнэндээ нэг ном аяга шөлний ч үнэ хүрдэггүй шүү дээ. Хүүхдэдээ ийм хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийх ухамсар, мэдлэг, мэдээлэлтэй байх нь чухал. Түүнчлэн унших юмгүй, зурагтай гэдэг ойлголт тун өрөөсгөл. Зурагт номоос хүүхдүүд бидний анзаардаггүй олон зүйлийг анзаарч, олон мэдээлэл хүлээж авдаг.
-Ярилцсанд баярлалаа.
