Гадны юм бүхэн гоё. Муухай байсан ч гоё, сайхан байсан ч гоё. Яг л ийм үзэл, бодол төлөвшилтэй залуусын сүрэг эгнээ, хороогоороо үзэл бодолдоо бат итгэлтэйгээр эгнэн жагсаж байна.
Тэдэнд олон таалагддаг “гоё”-ын нэг нь гадаадад эзэмшсэн боловсрол. Гадны аль улсад, ямар зэргийн сургууль төгссөн нь хамаагүй. Гадаадад боловсрол эзэмшсэн л бол “лаг”. МУИС-ийг төгссөн нэгэн найз минь Япон руу оюутан солилцоогоор явж ирснийхээ ингэж хэлж байсан юм. “Найзынх нь солилцоогоор очсон сургууль манайхаар бол нэг аймгийн коллеж л гэсэн үг. Гэтэл арван жилийн ангийнхан, их сургуулийнхан бүгдээрээ Японд сураад ирсэн гээд сүйд болоод байх юм. Жаахан ичмээр ч юм шиг” гэж санаашрангуй хэлж билээ.
Бас тэр “Гаднаас ирсэн оюутнуудад өөрийгөө танилцуулахад Монгол Улсын их сургуулийн оюутан гэдгээ хэллээ. Ангиараа уулга алдаад сүйд болсон. Учрыг тодруулахад улсынхаа их сургуульд элсэн орно гэдэг нь Япон улсын сурагч бүрийн мөрөөдөл нь юм билээ. Тэр сургуулийн босгыг давж орох нь нэр хүндийн хэрэг байдаг. Энэ сургуульд элсэн орж, амжилттай сурч чадвал маш олон гоё боломжууд хүлээж байдаг юм билээ” хэмээсэн билээ.
10 жилийн турш хөдөлмөрлөж мөрөөдлийнхөө сургууль болох МУИС-д хүссэн ангидаа элсэн суралцсан нь найзад минь хамгаас үнэтэй. Гэтэл тэр сургууль гадны сургуулийн оюутнуудад бүр ч үнэ цэнэтэй байх нь. Харин манайд эсрэгээрээ Японд сурсан нь л гоё юм. 14, 21 хоногийн хэлний курст ч явсан хамаагүй, гадаадад л сурсан байх нь лаг юм.
Тэдний дараагийн нэг “гоё” нь гадны хамтлаг дуучдын л дуу л гоё, Монголынх онцгүй. Монгол дуучдыг сонсдог өсвөр, залуу үеийнхнийг дэргэдээсээ хайлаа. Олох гээд хичээж, хичээж, ганц нэгийг л олж чадлаа. Тэд Монгол кино ч үзэх дургүй гэнэ. Үүнтэй холбогдуулан нэг жишээ дурдъя. Энэ цаг үед амжилттай яваа уран бүтээлчдийн нэг бол Mrs M. Хөнгөн наргиа маягаар Солонгосын Кай хэмээх дуучны талаар инстаграм хуудаснаа стори хийснээр Монгол дахь фенүүдийн дургүйг хүргэсэн. Түүний сторитой холбогдуулан “TXT MONGOLIANS” хуудаснаа “Mrs.M гэх хүн саяхан инстаграм хаягаараа дамжуулан "Эрэгтэй хүн ийм хөөрхөн байж болохгүй, эр хүний шинж алга, юу нь байдаг юм уу" гэх мэтээр Кай-н нэр хүндэд халдаж, мөн бэлгийн дарамт учруулсан байна. Тэгээд бид Биг Хит-рүү email бичиж явуулахаар боллоо. TXT насанд хүрээгүй гишүүдтэй, Кай-г оролцуулаад. BigHit-с тэдэнд ямар нэг бэлгийн дарамт учруулж, худал цуу яриа тарааж, элдэв бусаар хэлсэн тохиолдолд хуулийн дагуу хатуу арга хэмжээ авна гэдгээ сануулсан. Тиймээс та бүхэн ч бас гадуур энд, тэнд ТХТ-н хувийн эрхэнд халдаж, бэлгийн дарамт учруулж, худал цуурхал тараасан хүн харвал бидэнд мэдэгдэх юм уу, Big Hit-рүү email явуулж өгч туслаарай” хэмээсэн байлаа. Реппер Mrs M фенүүдийн дургүйг хүргээд зогсохгүй эмэгтэй хүнийхээ хувьд байж болох бүх муу үгээр хэлүүлэн, бэлгийн дарамт учруулсан хүн болж таарав. Дээрээс нь түүний энэ үйлдлийг нь орчуулан Азийн олон оронд хүргэж, к-поп сонсдог фэнүүдийн дунд түүнийг үзэн ядах хөдөлгөөн амжилттай өрнүүлэв. Залуусын гарт асар их хүч бий нь эндээс харагдана. Гэхдээ тэр хүч нь хэний, юуны төлөө хүчтэй байгааг хараад халаглахгүй монгол хүн бий гэж үү.
Адилхан ажил эрхэлдэг монгол, гадаад хүний гадаад нь чадвартай, мундаг. Монголын эрчүүд соёлгүй, боловсролгүй, бүдүүлэг. Тэдний дэргэд гадаад эрчүүд л гоё, боловсролтой мундаг эмэгтэйчүүд дандаа гадаад нөхөртэй байдаг. Монголд амьдарч байгаа бол там. Гадаадад амьдарч байгаа бол диваажин. Адилхан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэвэл гадных нь илүү чанартай, монгол нь болхи, хуурамч. Гадны брэнд өмсвөл л гоё. Үндэсний үйлдвэрээ дэмжвэл хоцрогдсон. Сайхан бүхний зүйрлэхдээ “Гадаадад байгаа юм шиг”. Яриандаа гадны ямар нэгэн үг “хавчуулвал” лаг. Энэ мэтчилэн гадны “гоё”-ыг дурсаад байвал барагдахгүй нь.
Уг нь ердөө хэдхэн жилийн өмнө дүү минь газар чихрээ унагачихаад “Гадаадын юм хортой. Газрын юм гаатай” гээд пүү гэж шороог нь үлээчихээд ам руугаа гулгуулчихдаг байлаа. Одоо харин тэр дүү минь оюутан болсон. “Гадаад л гоё”-уудын эгнээнд жагсдаг болсон. Хил нээгдвэл “Монголоос л зайлъя” гэсэн олон залуусын нэг болсон. Дүүг минь цэцэрлэгээс их сургууль орох зуур “Гадаад гоё”-уудын бүхэл бүтэн сүрэг бий болжээ. Маш богинохон хугацаанд буюу 10-н хэдхэн жилийн дотор ийнхүү өөрчлөгдөв. Залууст л голдуу ноёлж буй энэ сэтгэлгээ, сэтгэлийг өөрчлөх алхам хийхгүй бол бид бүхнээ алдахад дэндүү ойрхон байна. Сайханд дурлах залуусыг огтоос буруутгахыг хүссэнгүй. Гэхдээ анзаарч харвал “Гоё”-д л тэмүүлэх тэдний тэмүүлэл дотор улсын минь хөгжлийн гарц гаргалгаа тодхон харагдана.