Тэр бөхийн нэр хэн бэ?

“B” сорьцын шинжилгээний хариу иртэл хоёр бөхийн нэрийг зарлах боломжгүй” 

Үндэсний их баяр наадмын хуулийн дагуу Тулгар Төрийн 2228, Их Монгол Улсын 813, Ардын хувьсгалын 98 жилийн ойн Үндэсний их баяр наадмын хүчит бөхийн барилдааны үеэр бөхчүүдээс допингийн шинжилгээг авсан. Энэхүү допингийн шинжилгээний хариуг Баяр наадмыг зохион байгуулах хороонд хүргүүлсэн талаар Допингийн эсрэг үндэсний төвөөс өнгөрсөн баасан гарагт мэдээлсэн. Энэ мэдээллийн дараа цахим ертөнцөд хоёр бөхөөс допинг илэрсэн тухай мэдээлэл тарсан. Үүнтэй холбоотойгоор  Үндэсний баяр наадам зохион байгуулах комиссын бөхийн салбар хорооноос мэдээлэл хийлээ.

Энэ үеэр Бөхийн салбар хорооны дарга Г.Билгүүн “2003 онд батлагдсан Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах тухай хуульд шөвгийн 16-д үлдсэн бөхөөс сэргээшийн шинжилгээнд оруулахаар хуульчилсан байдаг. Энэ дагуу Баяр наадам зохион байгуулах комиссоос Үндэсний их баяр наадмын бөх, харваачид шинжилгээ хийх журам баталсан байдаг. Уг журманд зааснаар “Үндэсний бөхийн барилдаанд тав буюу түүнээс давж шөвгөрсөн бөх өвдөг шороодсны дараа, үзүүр түрүүний бөх барилдаан дууссаны дараа 30 минутын дотор сэрээшийн шинжилгээнд хамрагдана” гэж заасан. Энэ журмынхаа дагуу тав буюу түүнээс дээш давсан 16 бөхөөс сэргээшийн шинжилгээ авсан. Шинжилгээг Олимпийн хороо, Биеийн тамир спортын газар, Допингийн эсрэг үндэсний төв, Бөхийн салбар хороо хамтран авсан. Монгол Улс  энэ шинжилгээгээ БНСУ руу явуулж хамруулдаг. Олон улсын олимпийн хорооноос хүлээн зөвшөөрөгдсөн 32 лаборатори дэлхийд байдаг. Түүний нэг нь БНСУ-ын энэхүү лаборатори юм. Допингийн эсрэг үндэсний төвд шинжилгээний хариуг наймдугаар сарын 5-нд ирүүлсэн юм билээ. Нийт 16 бөх хамрагдсанаас 14 бөхөөс допингийн төрлийн бодис илрээгүй. Хоёр бөхөөс энэ төрлийн бодис илэрсэн. Манай Бөхийн салбар хороо наймдугаар сарын 5-ны он сартай Допингийн эсрэг үндэсний төвийн албан бичгийг наймдугаар сарын 8-нд хүлээн авсан. Авсан өдөртөө багтаагаад шинжилгээний хариуг бөхчүүдэд мэдэгдсэн. Бодис илэрсэн хоёр бөхөд утсаар холбогдоход утсан нь унтарсан байсан. Тийм учраас мессеж бичиж үлдээсэн. Маргааш нь салбар хорооны албан бичгийг хүргүүлсэн.  Нэг нь наймдугаар сарын 9-нд, нэг нь өчигдөр ирж, шинжилгээний хариутайгаа танилцсан” гэлээ.

Өмнө дурдсан Баяр наадмын зохион байгуулах комиссын гаргасан журмын дагуу сэргээшийн төрлийн бодис илэрсэн шинжилгээтэйгээ танилцсанаас хойш хоёр бөх 10 хоногийн дотор “B” сорьцын шинжилгээгээ өгөх саналаа гаргах ёстой юм байна. “B” сорьцын шинжилгээний хариу гараагүй тохиолдолд бөхчүүдийн нэрийг зарлах эрхгүй байдаг байна. Харин бөхчүүд “B” сорьцын шинжилгээнд хамрагдаагүй тохиолдолд “A” сорьцын дүнгийн дагуу нэрийг нь зарладаг аж. Одоогоор Баяр наадмыг зохион байгуулах комисст “B” сорьцын шинжилгээ өгөх хүсэлтээ бөхчүүд өгөөгүй байгаа юм байна. Ингэхээр допингийн шинжилгээнд “бүдэрсэн” хоёр бөхөд 10 хоногийн хугацаа байгаа аж. Хэрэв энэ хоногт багтаж шинжилгээгээ өгөхгүй бол журмын дагуу нэрсийг зарлах нь.

Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах комиссын Бөхийн салбар хорооны дарга Г.Билгүүн “Баяр наадмыг зохион байгуулах комиссын журмын дагуу, мөн Дэлхийн допингийн холбооноос гаргасан журам ёсоор “B” сорьцын шинжилгээний хариу иртэл хоёр бөхийн нэрийг зарлах боломжгүй” гэж нэмж хэллээ.

Ямар шийтгэл ногдуулах вэ?

Допингийн шинжилгээнд “унасан” бөхөд ямар шийтгэл ногдуулах талаарх мэдээллийг хүргэе. Мэдээж Үндэсний их баяр наадмын тухай хуульд заасны дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ. Өөрөөр хэлбэл, тус хуулийн 14 дүгээр зүйлд заасны дагуу

Хууль зөрчсөн этгээдэд хүлээлгэх хариуцлага

14.1.Энэ хуульд заасан үүргийг зөрчсөн бөх, уяач, харваачид дараахь шийтгэлийн аль нэгийг ногдуулна:

14.1.1.тухайн баяр наадамд оролцуулахгүй байх буюу тухайн баяр наадмын үндэсний бөхийн барилдаан, хурдан морины уралдаан, үндэсний сурын харваанаас хасах;

14.1.2.тухайн баяр наадмын бай, шагналыг олгохгүй байх;

14.1.3.баяр наадамд оролцох эрхийг 2 жил хүртэл хугацаагаар хасах.

14.2. Энэ хуулийн 14.1.1, 14.1.2-т заасан шийтгэлийг аймаг, сумын болон салбар хороо, 14.1.3-т заасан шийтгэлийг зохион байгуулах хороо тус тус ногдуулна.

14.3.Энэ хуулийн 10.2-т заасан шинжилгээгээр бөх, харваач сэргээш хэрэглэсэн нь тогтоогдвол тухайн баяр наадамд олгосон цол, байрыг хасна.

Цол хураах эсэхийг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар шийднэ. Харин бусад шагнал, байг Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах комиссын шийдэх юм.

15 бөх "Допингийн төрлийн бодис илрээгүй гэдгээ зарлав"

Бөхийн салбар хорооны зүгээс хууль, журмын хувьд ямар байх ёстой талаар байр сууриа дээрх байдлаар илэрхийллээ. Харин энэ жилийн улсын их баяр наадамд тав болон түүнээс дээш давж, допингийн шинжилгээнд хамрагдсан 16 бөх өөрийн цахим хуудсаараа дамжуулан “Допингийн төрлийн бодис илрээгүй” гэдгээ албан ёсоор зарлаад буй. Өөрөөр хэлбэл, улсын аварга Ч.Санжаадамба, улсын аварга Н.Батсуурь, улсын аварга С.Мөнхбат, улсын арслан П.Бүрэнтөгс, улсын арслан Ц.Содномдорж, улсын гарьд Б.Гончигдамба, улсын харцага Б.Бат-Өлзий, улсын харцага Д.Анар, улсын начин А.Давааням, улсын начин Н.Баярбаатар, улсын начин Э.Энхбат, улсын начин Б.Цэдэнсодном, улсын начин Б.Орхонбаяр, улсын начин Д.Цэрэнтогтох, улсын начин Ж.Ням-Эрдэнэ нар зарлаад байна. Ингэхээр шинэхэн аварга Э.Оюунболд үлдэж байгаа юм. Гэтэл Бөхийн салбар хорооноос мэдээлснээр хоёр байгаа юм. Энэ дагуу зарласан бөх допинг хэрэглээгүй гэхээр нэг бөх дутуу байгаа юм. Бөхийн салбар хорооны дарга Г.Билгүүн “Өөрийн цахим хуудсаараа дамжуулж бичлэг хийж, допингийн төрлийн бодис илрээгүй эсэхээ зарлаж байгаа нь  бөхчүүдийн хувийн асуудал” гэсэн. Тэгэхээр одоогоор бөхчүүдийн нэрсийг тааж, хэн нэгний нэр хүндэд халдах нь өрөөсгөл болоод байна. "Тэр бөхийн нэр хэн бэ" гэдгийг асуулт хэвээр үлдээе.

---