“Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг нэг нам үнэмлэхгүй олонхи болсон парламентаар харж болохгүй”
Хууль зүйн дэд сайд асан Б.Энхбаяр Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлттэй холбоотой асуудлаар байр сууриа илэрхийллээ.
Тэрбээр, “Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийн хамгийн гол зарчим бол хариуцлагатай, тогтвортой Засгийн газрыг байгуулдаг болох. Яг энэ агуулгаар нь харвал Ерөнхий сайдтай нийлээд таван гишүүн “давхар дээл”-тэй байя гэдэг нь зүйтэй санал. Бид Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг өнөөдрийн нэг нам үнэмлэхгүй олонхи болсон парламентаар харж болохгүй. 1992 оноос хойш зургаан удаагийн парламент гарч ирсэн. Одоо долоо дахь удаагийн парламент ажиллаж байна. Үүнээс харахад үнэмлэхүй олонхи бүрдсэн хоёр л парламент байгаа юм. Тэр бүү хэл 2004-2008 онд ямар ч нам олонхи болоогүй. Улс төрийн таван нам хамтарч эвслийн Засгийн газар байгуулж байсан түүх бий. Тэр агуулгаар нь бодвол ямар ч нам олонхи болохгүй байх нөхцөлийг бид тооцох ёстой. Үндсэн хуулийн өөрчлөлт бол хамгийн багадаа 20-30 жил, цаашлаад 200-300 жилийн цаадахыг харж, тогтвортой мөрдөх ёстой. Тиймээс улс төрийн намууд зөвшилцөж, улс төрийн намын лидерүүд танхимдаа багтаж, Засгийн газраа байгуулах боломжийг бүрдүүлэх хэрэгтэй. Ганцхан “Ерөнхий сайд “давхар дээл”-тэй байна” гэдэг өөрчлөлтийг хатуу хийвэл сөрөг үр дагавартай. Өөрөөр хэлбэл, ямар ч нам олонхи болохгүй тохиолдолд нөгөө улс төрийн намууд Ерөнхий сайд болохын тулд Засгийн газраа тэлнэ. Магадгүй 10 яам биш 20 яам байгуулах. Нэг дэд сайд бус 2-3 дэд сайдтай болох эрсдэлтэй. Ингэхээр данхар төр бий болно. Тийм болохоор цомхон жижиг төр байхын тулд энэ өөрчлөлтөд анхаарлаа хандуулах хэрэгтэй байх. Цаашилбал, бүр Ерөнхий сайдаа томилж чадахгүй, Засгийн газраа байгуулж чадахгүй эрсдэл гарахыг үгүйсгэхгүй. Хамгийн сүүлд буюу хоёр жилийн өмнө Германд ямар ч нам олонхи болоогүй. Улс төрийн намууд зөвшилцөж чадахгүй, эцэстээ баруун, зүүний нам хамтарч байж, Засгийн газраа байгуулах нөхцөл үүссэн. Германы Ерөнхийлөгч бүх улс төрийн намуудыг дуудаж, өөрөө манлайлж, ширээний ард суулгаж байж, арай гэж Засгийн газраа байгуулсан туршлага байна. Манайд ч гэсэн 2004-2008 оны парламентад нэг суудалтай улс төрийн гурван нам байсан. Тухайн Засгийн газар улс төрийн намын нэг гишүүний саналаар байгуулагдаж байсан. Засгийн газар байгуулах нь амаргүй процесс. Бид ард түмний сонголтыг урьдчилж харж чадахгүй. Тиймээс Үндсэн хууль улс төрийн аливаа нөхцөл байдалд таарсан уян хатан байх ёстой” гэлээ.
Харин Ерөнхийлөгчийн өргөн барьсан төслөөс гурван асуудлыг шийдэх боломжтойг хэлэв. Нэгдүгээрт, УИХ-ын гишүүдийн суудлыг тэлэх гэж байгаа тохиолдолд зайлшгүй нэг зүйлийг давхар шийдэхгүй бол болохгүй. Тэр нь сонгуулийн холимог тогтолцоо. Холимог тогтолцоо орж ирээгүй тохиолдолд Ерөнхий сайд ганцаараа “давхар дээл”-тэй байх механизм ажиллахгүй. Холимог тогтолцоо орж ирсэн тохиолдолд харин болно. Түүнчлэн шүүхүүдийг засаг захиргааны нутаг дэвсгэр хамаарахгүйгээр гаргаж ирэх боломжтой санал нь гэдгийг хэлсэн юм.
